Yalançıların parametrləri

Ilə
admin
-
Yalan danışan insanlar nə qədər çalışsalar da, özləri bilmədən hərəkətləri, jest və mimikaları onları ələ verir. 
Təbii ki, bu, qarşısındakı insanın “bədən dili”ni bilib-bilməməsindən asılıdır. Mövzu haqqında dərin araşdırmalar aparan hollandiyalı psixoloq Aldert Vrije “yaxşı yalançı”nın necə olduğunu, onda hansı xüsusiyyətlərin olduğunu araşdırıb. Apardığı araşdırmalar nəticəsində müvəffəqiyyətli yalançıların 18 ortaq xüsusiyyətə sahib olduğunu aşkarlayıb. Vrijenin fikrincə, həmin xüsusiyyətlərə sahib olan kəslər ən çətin  suallara belə asanlıqla yalan cavab verə bilirlər. Həmin xüsusiyyətlər bunlardır:

– Davranışları manipülativdir (istiqamətləndirmə qabiliyyətinə malikdirlər) – Bu xüsusiyyətə malik olan yalançılar heç bir şeydən qorxmaz və narahatlıq hissi duymazlar. Bu şəxslər davamlı çox ağıllı planlar qurur və nə edəcəklərini yaxşı bilirlər. Vrijenin fikrincə, yalan söyləməkdə professional olan insanlar danışarkən sizi təsir altına almağa çalışırlar. Bunu edərkən son dərəcə rahat və özünə inamlı olurlar.

– Doğru cavabdan çox da uzaqlaşmamağa çalışırlar – Buna “Doğrunu bükən” yalanlar da deyilir. Bu yalanlar 180 dərəcəlik yalanlardan daha inandırıcıdır və daha az idrak, düşüncə tələb edir. Yaxşı yalançılar bu həssas nizama diqqət edirlər.

– Zəka əhəmiyyətlidir – Zəka yalançının işini asanlaşdırır. Yalan söyləyən şəxs söylədiyi yalanın yaratdığı çıxılmaz vəziyyətdən zəkası ilə yara almadan xilas ola bilər.

– Sürətli düşünmə qabiliyyəti – Danışarkən fasilə vermək və ya  “hımmm”, “ıııı” söyləmək dinləyicilərdə adadıldıqları şübhəsini yaradır. Buna görə də yalançılar tez düşünüb sürətli danışırlar.

– Təcili vəziyyətlər üçün maraqlı və orijinal düşüncələr – Ən professional yalançılar da gözlənilmədən verilən bir sualla və ya vəziyyətlə qarşılaşarsa özünü itirə və çaşa bilər. Bu kimi vəziyyətlərlə qarşılaşmamaq üçün hər zaman ağıllı, orijinal və maraqlı düşüncələr irəli sürür.

– Məlumatdan səmərəli istifadə etmək – Yalançılar onlara verilən sualları cavablandırarkən minimum məlumat verirlər. Beləliklə də qarşısındakının işin detalları ilə bağlı suallar vermələrinə mane olmuş olurlar.

 

– Yalan danışan adamlar “Həqiqətən, indi xatırlamıram”, “Hal-hazırda ağlıma gəlmir”, “Desəm, yalan olar” və s sözlərdən tez-tez istifadə edirlər. Çox vaxt həmin anda cəld yeni bir yalana əl atırlar.
– Hər zaman hazırlıqlı olurlar. Hər suala hazır bir cavabları olduğu üçün tərəddüdə yer verməzlər. Çünki insanlar sürətli cavabların doğru olduğuna inanırlar.

– Yaxşı natiqdirlər. Təsirli danışma qabiliyyətinə sahib olan yalançılar, sözlərlə oynayaraq dinləyicilərin başını qarışdırırlar. Bu zaman yalançının suallara verdiyi cavabların, sualla əlaqəsi olmadığı üçün dinləyicinin nə soruşduğunu belə xatırlaya bilmir.

– Jest-mimikada ustadırlar. Yalançılar gerçək duyğularını gizlədir. Nəticədə qarşısındakına duyğularının əksini hiss etdirərək onda fərqli bir təəssürat oyandırmağı bacarırlar.

– Özünə inamları tamdır. Hər zaman özünüzə güvəndiyiniz zaman mübarizəni yarı-yarıya qazanmış sayılırsınız. Yalançılar insanları aldatma mövzusunda qabiliyyətlərinə tam olaraq güvənirlər.

– Yalan mövzusunda təcrübəlidirlər. Daha əvvəl yalan söyləməyə vərdiş etmiş insanlar, qorxu və günahkarlıq kimi emosional duyğularını ört-bas etməkdə ustadırlar. Halbuki təcrübəsiz bir insan bu duyğuları davranışlarına əks etdirdiyi üçün özünü tez ələ verir.

– Yalançılar həm də peşəkar aktyordurlar. Bu insanlar ani dəyişikliklərə çox asan uyğunlaşa bilirlər. Bunu edərkən də ətraflarındakıları asanlıqla aldadırlar.

– Xarici görünüş aldadıcıdır. Haqlı və ya haqsız olmasına baxmayaraq, gözəl və yaraşıqlı insanlara çirkin insanlardan daha çox inanılır, güvənilir.

– Yaddaşları çox yaxşıdır. Yaxşı bir yaddaş, yalançının detallar mövzusunda səhv etməməsini təmin edər.

– Şübhəni oxuma bacarığına malikdirlər. Yaxşı bir yalançı dinləyicilərdə yaranan ən kiçik bir şübhə əlamətini belə sezə bilmə və həmin anda lazımlı nizamları etmə bacarığına malikdir.

MƏQALƏLƏRMÜƏLLIF DAHA ÇOX